Béo phì ở trẻ em là gì?
– Béo phì ở trẻ em là tình trạng cơ thể tích lũy quá nhiều mỡ, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển. Đánh giá béo phì không chỉ dựa vào cân nặng/chiều cao, mà cần xem xét tỷ lệ mỡ trên cơ thể.
– Theo số liệu của bài viết: hiện ở Việt Nam có hơn 300.000 trẻ dưới 5 tuổi thừa cân/béo phì. Tại TP.HCM, tỉ lệ trẻ thừa cân – béo phì đã tăng mạnh: từ 8,5% năm 2010 lên 19,0% năm 2020.
Nguyên nhân dẫn tới béo phì ở trẻ
– Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Khoảng 60–80 % trường hợp béo phì xuất phát từ ăn uống dư thừa năng lượng — nhiều đồ chiên xào, đồ ngọt, nước ngọt, thức ăn nhanh… hoặc ăn quá nhiều so với nhu cầu cơ thể
– Yếu tố di truyền: Nếu bố/mẹ hoặc cả bố mẹ đều béo phì, con cái có nguy cơ cao hơn — xác suất tăng từ ~50% (một phụ huynh) đến ~80% (cả hai)
– Tâm lý – xã hội & lối sống: Trẻ hay căng thẳng, stress, tâm lý không ổn định; thói quen ăn uống không lành mạnh; lười vận động; ít ngủ; vừa ăn vừa xem tivi; hoặc có sử dụng thuốc làm tăng nguy cơ tăng cân — đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ béo phì
Dấu hiệu và những tác hại khi trẻ bị béo phì
– Dấu hiệu thường gặp:
- Chỉ số BMI cao hơn khoảng 20% so với mức chuẩn
- Mỡ tích tụ rõ rệt ở vùng cằm, ngực, cánh tay, đùi, bụng
- Trẻ vận động khó khăn, chậm chạp, dễ mệt — khả năng vận động kém hơn so với bạn bè.
- Thèm ăn nhiều, đặc biệt đồ ngọt, thức ăn nhanh; ăn ít rau xanh; khả năng tự kiểm soát chế độ ăn kém
– Những hệ lụy sức khỏe:
- Nếu béo phì không được can thiệp, trẻ có thể gặp các vấn đề sau:
- Rối loạn chuyển hóa: tăng mỡ máu, mỡ nội tạng, tăng nguy cơ bệnh tim mạch, cao huyết áp, bệnh mạch vành, đột quỵ
- Tiểu đường type 2, rối loạn đường huyết.
- Các bệnh gan (ví dụ gan nhiễm mỡ không do rượu), sỏi mật
- Các bệnh xương khớp: thoái hóa khớp, viêm khớp, đau cột sống, khi đi lại nhiều mỡ — gây áp lực lên khớp
- Hen suyễn, các vấn đề hô hấp; các bệnh da liễu; nguy cơ dậy thì sớm; thậm chí là tăng nguy cơ một số loại ung thư với độ tuổi trưởng thành
- Ngoài ra, béo phì còn ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý của trẻ: dễ bị phân biệt, kỳ thị, mặc cảm ngoại hình, ảnh hưởng đến phát triển toàn diện
Cách phòng ngừa và xử trí — khuyến nghị cho phụ huynh:
– Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân đối, khoa học: đủ 4 nhóm chất (đạm, bột đường, béo, vitamin/khoáng), ưu tiên rau xanh, trái cây, sữa chua; hạn chế thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, bánh kẹo, nước ngọt
– Khuyến khích tập luyện thể chất đều đặn: các hoạt động như nhảy dây, bơi, chạy, thể thao ngoài trời… giúp tiêu hao năng lượng, giảm tích tụ mỡ
– Hạn chế các thói quen thiếu lành mạnh: như vừa ăn vừa xem tivi, ít vận động, ngủ muộn, ít uống nước, lười chơi ngoài trời…
Phụ huynh cần quan sát, theo dõi cân nặng, chiều cao, BMI, thói quen ăn uống, sinh hoạt — đưa trẻ đi khám định kỳ nếu nhận thấy trẻ có dấu hiệu thừa cân/béo phì để can thiệp sớm.
_SƯU TẦM_
HOBI GYMKID – Nơi mỗi bé được phát triển từ bên trong, tỏa sáng bằng chính nụ cười rạng rỡ của mình!
Địa chỉ: 158 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội
Hotline: 0862 032 499
